پیش از آنکه معارف به شکل رسمی در کشور ما به وجود آید . آموزش به صورت عنعنوی در خانواده ها و مساجد صورت می گرفت و بدین ترتیب یک تعداد اطفال نوشتن و خواندن را یاد می گرفتند .
از زمان امیر شیر علی خان که معارف شکل رسمی به خود گرفت . دو مکتب یکی ملکی و دیگری نظامی در شهر کابل تأسیس شد . بعد از آن در وقت زمامداری امیر حبیب الله خان . اساس اولین مکتب بشکل عصری بنام مکتب حبیبیه در کابل گذاشته شد . سپس در دوره اعلی حضرت امان الله خان . معارف کشور انکشاف بیشتر نمود و بر علاوه تأسیس مکاتب در تمام ولایت برای اولین دفعه مکتب مستورات (مخصوص بانوان) ایجاد گردید و سپس در وقت امیر حبیب الله کلکانی مکاتب مسدود و در عصر محمد ظاهر شاه مکاتب ابتدائیه . متوسطه . لیسه های عمومی و مسلکی . دالعلوم . دارالمعلمین ها و پوهنتونها در اکثر نقاط کشور عمومیت پیدا کرد .
با گذشت زمان و تحولاتی که در افغانستان رونما شد . سیستم معارف از همه بیشتر دستخوش تحولات گردید .
و در دوره طالبان نام مکاتب به مدرسه تبدیل و قشر اناث از تحصیل محروم شد . با پیروزی دولت مؤقت و انتقالی اسلامی افغانستان دوباره سیستم معارف رونق گرفت و نصاب تعلیمی جدید مطابق به معیارهای بین المللی ایجاد شد . مکاتب پوهنتونها . مؤسسات تربیه معلم . انستیتوتهای پیدا گوژی . مکاتب مسلکی و مدارس در سراسر کشور فعال و زمینه تحصیل برای تقریبا پنج ملیون کودک که سن و سال شان برای شمولیت در مکتب مطابقت داشت به شکل مختلط (دوره ابتدائیه) و غیر مختلط مساعد گردید و تحصیل تا دوره متوسطه اجباری شد .