آتش فشان در افغانستان

در افغانستان فعالیت های آتش فشان در عهد دوم زمین شناسی زیاد بود و آنهم بیشتر در کوه های هندوکش و سلیمان صورت می گرفت که می توان فعالیت های آتش فشان این کوه ها را در اروپا با کوه های آلپ در شمال هندوستان با کوه های همالیه در آمریکای شمالی با کوه های کوردیلر و در آمریکای جنوبی با سلسله کوه های اندیز مقایسه کرد . این سلسله کوه ها از جمله کوه های معاصر آلپ به شمار می رود . به همین سبب سنگهای (لاوا) اکثر حصص کوه های افغانستان را پوشانیده است . علمای زمین شناسی توانستند که خاکستر و بقایای آتشفشان عهد دوم و سوم جیولوجیکی را از همدیگر تشخیص و جدا نمایند . در حال حاضر هیچگونه مرکز فعال آتش فشان در افغانستان وجود ندارد ولی بعضی نقاط افغانستان و نشانه های آتشفشان مشاهده می شود . به طول مثال : در سلطانپور ولایت ننگرهار . در سلسله کوه های پاراپامیزاده یعنی در شمال ولسوالی اوبی ولایت هرات . در شمال و جنوب هامون هلمند یعنی در ناهور در تشکیل کوه های مخروطی شکل که مثال های آن را در کلاکوه و در ارتفاع ناهور و به همین ترتیب در کوه های ملک سیاه در جنوب غرب افغانستان دیده می توانیم . علاوه بر آن موادیکه به شکل فوران از دهنه آتش فشان به بیرون سرازیر می شود و بعدا به شکل بازلت (Basalt) تبدیل می شود . ساختمان این نوع کوه را در دشت ناهور بطور مخروطی شکل مشاهده نموده می توانیم .

زلزله در افغانستان

با وجود آنکه هنوز در افغانستان آتشفشان فعالی وجود ندارد که باعث زلزله گردد . مگر گاهی مناطق مختلف افغانستان در اثر زلزله به تکان و لرزش در می آید . عامل ان پلیت تکتونیک نیم قاره هند و پلیت آسیا است .
به طور عموم زلزله های بسیار شدید و مخرب که در دوره های مختلف تاریخ واقع شده و در تاریخ کشور ثبت گردیده اند . بقرار زیراند.:
زلزله مدهشی که تمام نقاط افغانستان را لرزاند در سال (1505م)‌مطابق با (983هـ) رخ داد . زلزله مخرب دیگر در سال (1832م) منطقه بدخشان را تکان داد که تلفات به بار آورد .
در سال (1842م) زلزله شدید و مدهش میان کابل و پشاور به وقوع پیوست.
در سال (1843م)‌زلزله شدید تمام افغانستان به خصوص کابل و اطراف آن را به لرزه در آورد که خسارات زیاد به جا گذاشت.
در سال (1892م)‌چند بار زلزله شدید رخ داد که خط آهن میان چمن و کویته را تخریب و شهر کویته را با خاک یکسان ساخت . به همین ترتیب د سالهای (1943م)‌مناطق شمالی افغانستان در سال (1955م)‌مناطق شمال شرقی خصوصا فیض آباد و در سال (1956م) مناطق مرکزی افغانستان (بامیان . سیغان و کهمرد) در اثر زلزله شدید تکان خورد که تلفات و خسارات زیادی مالی و جانی را به بار آورد . در سال (1995م) زلزله سیغان کهمرد و نهرین خانه ها را زیاد ویران کرد و باعث هلاکت انسان ها گردید.