پوشش

فهرست:

پوشش زن
حکمت پوشش و ضرورت آن
ویژگی های پوشش
شرایط عمومی پوشش
حدود پوشش

پوشش زن

پوشش زن مسلمان در قرآن کریم و احادیث اسلامی به عنوان وظیفه‌ای حتمی و دارای فلسفه‌ی معقول و ارزنده معرفی شده است. زن مسلمان نیز با درک روشن آثار وجودی خود، پوشش اسلامی را با معرفت پذیرفته است و آن را نگهبان تقوا، عفت، حیا، نجابت، وقار، پاکی، ظرافت، فضیلت، صلابت، سلامت و متانت خود می‌داند.

اگر می‌بینیم که وظیفه‌‌ی پوشش به زن اختصاص یافته، به این دلیل است که ملاک آن، ویژه‌ی زن است. زن مظهر جمال و مرد مظهر شیفتگی است. با این که دستور پوشیدن برای مرد مقرّر نشده است، ولی عملاً مرد پوشیده‌تر از زن از منزل بیرون می‌رود؛ زیرا تمایل مرد به نگاه کردن و چشم‌چرانی است، نه به خودنمایی. برعکس، تمایل زن بیشتر به خودنمایی است نه چشم چرانی. تمایل مرد به چشم چرانی، زن را بیشتر تحریک به خودنمایی می‌کند، و تمایل به چشم‌چرانی، کمتر در زن وجود دارد.در واقع، مرد کمتر تمایل به خودنمایی دارد.

حکمت پوشش و ضرورت آن

لباس پوشیدن، شأنی از شئون انسان، و پدیده‌ای است که تقریباً به اندازه‌ی طول تاریخ بشر سابقه، و به قدر پهنه‌ی جغرافیایی امروزین زمین گستره دارد. این پدیده با ویژگی‌های مختلف فردی و اجتماعی انسان در ارتباط است و می‌توان آن را از دیدگاه‌های مختلفی از قبیل: اخلاق، روان‌شناسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی، مذهب، قانون، تاریخ و جغرافیا مورد مطالعه قرار داد و در صدد یافتن پاسخی به این گونه پرسش‌ها برآمد که: چرا انسان لباس به تن می‌کند؟ میان نوع لباس و ویژگی‌های روانی انسان چه رابطه‌ای است؟ در قوانین مدنی چه قوانینی برای پوشش مردم وضع شده است؟ افعال تکلیفی بشر از حسن و قُبح ذاتی برخوردار است و عقل می‌تواند حسن و قبح آنها را شناسایی کند.حجاب و بدحجابی هم مانند سایر کارهای انسان دارای حسن و قبح ذاتی است. به همین دلیل، حجاب یک ارزش و بدحجابی یک ضد ارزش است

ویژگی های پوشش

پوشش ویژگی‌هایی دارد که عبارتند از:

الف) ضخامت: یکی از ویژگی‌های پوشش، ضخامت آن است؛ به گونه‌ای که پوست بدن از زیر آن پیدا نباشد؛ در غیر این صورت پوشش محسوب نمی‌شود.

ب‌) سادگی: یکی دیگر از ویژگی‌های پوشش رعایت سادگی و پرهیز از زینت تحریک‌آمیز است. زن نباید از پوششی استفاده کند که جاذبه‌های آن جای جاذبه‌های برهنگی را بگیرد. بدون شک استفاده از لباس‌های بدن‌نما دور شدن از تقوا در پوشش را در پی دارد و به نوعی توجه مرد نامحرم را به زن جلب می کند. بنابراین، زری دوزی، تودوری، آویختن گل، دگمه‌ها و چاک‌های زاید و بیش از اندازه‌ی لباس که سبب تحریک نامحرم می شوند، جایز نیست و باید از دید او پوشیده باشند.

شرایط عمومی پوشش

طبق شریعت اسلامی، خانواده‌ هسته‌ی اصلی در جامعه‌ی انسانی است و بر انسانی بودن جامعه تأثیر دارد. اولین گام تربیت، در خانواده برداشته می شود و پدر و مادر، اولین آموزگاران کودک‌اند. حفظ این کانون از محکمات و مسلمات شریعت اسلامی است و پوشش در حفظ و حراست این کانون، نقش دارد.

البته، نمی‌توان بر زن واجب کرد صورت خود را بپوشاند؛ چرا که با چشم بسته نمی‌توان حضور اجتماعی داشت. در اسلام برای پوشش حدود و شرایط عمومی بیان شده، و به شکل و نوع خاصی تأکید نشده است؛ زیرا لباس و پوشش از امور تعبدی و توفیقی نیست، و نیز عرف و عادت بر آن اثر می‌گذارد. اگر لباس شرایط عمومی داشته باشد و حدود شرعی را بپوشاند، پوشیدن آن منعی ندارد. حدود و شرایطی که در لباس باید منظور گردد، از این قرار است: - پوشاندن تمام بدن به جز ضورت و دو دست تا مچ؛ - پرهیز از لباس شهرت؛ - در مجموع، مخالف لباس مرد؛ - پرهیز از لباس بدن نما.

حدود پوشش

به فرموده امام خمینی (ره) واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت و دست‌ها تا مچ از نامحرم پوشیده شود و لباس مذکور اگر مقدار واجب را بپوشاند، مانع ندارد؛ ولی پوشیدن چادر بهتر است، و از لباس‌هایی که توجه نامحرم را جلب می‌کند، باید اجتناب شود .

در این مسأله که پوشانیدن غیر وجه و کفین بر زن واجب است، از نظر فقه اسلام هیچ گونه تردیدی وجود ندارد. این قسمت جزء ضروریات و مسلمات است. از نظر قرآن و حدیث و فتوای مجتهدان در این باره اختلاف و تشکیکی وجود ندارد. مسأله وجوب پوشش را که وظیفه‌ی زن است، از مسأله‌ی حرمت نظر بر زن که مربوط به مرد است، باید تفکیک کرد. ممکن است کسی قایل شود به عدم وجوب پوشیدن وجه و کفین بر زن؛ و در عین حال نظر بدهد به حرمت نظر از جانب مرد. نباید تصور کرد که بین این دو مسأله ملازمه است. هم‌چنان که از لحاظ فقهی مسلم است که بر مرد واجب نیست سر خود را بپوشاند؛ ولی دلیل نمی‌شود که نگاه کردن به سر و بدن مرد هم به وسیله‌ی زن جایز باشد.

مسأله‌ پوشش از مسلمات فقه اسلامی است و عرصه‌های متنوع و گسترده‌ای دارد. پوشش، حجاب، ستر، عفاف، حریم روابط زن و مرد و... کلماتی هستند که در این زمینه کاربرد دارند. ممکن است مراد از این واژه‌ها پرده‌نشینی و محبوس کردن زن در خانه، یا رعایت پاره‌ای ضوابط در معاشرت‌های اجتماعی باشد، در صورتی که قصد تبیین و تشریح این سؤال است که: آیا زن و مرد در عرصه‌ی اجتماع باید به فعالیت بپردازند؟ بر این اساس، نه در صدد اثبات پرده‌نشینی زن هستیم و نه می‌خواهیم از پوشش زن به معنای «سِتر» سخن به میان آوریم، بلکه امری فراتر منظور است که بتوان در پرتو آن بسیاری از احکام تشریع شده‌ی اسلام مانند، لزوم پوشش را در یک ساختار منسجم فکری مطرح کرد.

مقام معظم رهبری می‌فرماید: ... امروز شما زنان، سنگربان ارزش‌های اسلامی در مقابل وضع جاهلی دنیای غرب هستید. شما هستید که از این حصار مستحکم فرهنگ اسلامی محافظت می‌کنید... در مکتب اسلام، حفاظ و حجابی بین زن و مرد وجود دارد. این به معنای‌آن نیست که زنان، عالم جداگانه‌ای غیر از عالم مردان دارند؛ نه، زنان و مردان در جامعه و محیط کار، با هم زندگی می‌کنند؛ همه جا با هم سر و کار دارند؛ مشکلات اجتماعی را با هم حل می‌کنند؛ ...؛ خانواده را با هم اداره می‌کنند و فرزندان را پرورش می دهند؛ اما آن حفاظ و حجاب در بیرون از محیط خانه و خانواده حتماً حفظ می شود. این، آن نکته‌ی اصلی در الگوسازی اسلامی است. اگر این نکته رعایت نشود، همان ابتذالی که امروزه غرب دچار آن است، پیش می‌آید؛ ... زن از پیشتازی در حرکت به سمت ارزش‌ها که در ایران اسلامی دیده شد- باز خواهد ماند. غربی‌ها مایل‌اند با تمام توان، آن نکته را در جایی به نحوی نسبت به هر کسی رسوخ دهند.