به عقیده محققان پیروی از الگوهای مختلف در خرید کردن یکی از روش‌های شناخت درصد سلامت روان افراد است.
به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد چگونگی شیوه خرید کردن افراد یکی از روش‌های تشخیص اختلاف روانی بوده و پیروی از الگوهای مختلف خرید به وضعیت اقتصادی و تحصیلی افراد ارتباط مستقیم دارد.
دکتر عزت‌الله کردمیرزا، روانشناس می‌گوید: در برخی افراد خرید کردن راهکاری برای خودنمایی است، این افراد تصور می‌کنند خرید اجناس غیرضروری و ولخرجی خودکمی‌بینی و کاهش اعتماد به نفس را در آنها برطرف می‌کند.
وی اضافه می‌کند: این در حالی است که صرف بخشی از درآمد ماهانه به خریدهای غیرضروری نه تنها مشکل اینگونه افراد را حل نخواهد کرد، بلکه با به وجود آوردن احساس یأس و ندامت از خرید این مشکلات تشدید خواهد شد.
دکتر امان قرایی مقدم، آسیب‌شناس اجتماعی می‌گوید: تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که از تحصیلات و موقعیت‌های اجتماعی بالایی برخوردار بوده و از سلامت روان بهره‌مند هستند در خرید مناسب موفق‌تر هستند و اجناسی را با بهترین کیفیت و نازل‌ترین قیمت انتخاب می‌کنند.
این کارشناس ادامه می‌دهد: طبق تئوری اقتصاد‌دانان، زنانی که از تحصیلات بالایی برخوردار بوده الگوهای صحیح مصرف و شیوه‌های انتخاب مناسب را هنگام خرید دانسته و مطابق با وضعیت اقتصادی و اولویت‌بندی وسایل مورد نیاز اقدام به خرید احتیاجات خانواده می‌کنند.
این در حالی است که درخانواده‌هایی که افراد آن از سلامت روان بهره‌مند نبوده و ابتلا به اختلالاتی مانند خودشیفتگی، اضطراب اجتماعی وجود داشته یا افراد بدون منطق و تصمیم‌گیری درست اقدام به خرید کالا می‌کنند، اقتصاد خانواده دستخوش آسیب‌های فراوان شده و رضایت مطلوب از خرید حاصل نمی‌شود.
دکتر عزت‌الله کردمیرزا، بهره‌مندی از قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری درست را شرط ضروری برای یک خرید مناسب معرفی می‌کند و معتقد است: افرادی‌که از استقلال کافی برخوردار نبوده و قدرت تصمیم‌گیری پائینی دارند، در انتخاب کالا دچار مشکل شده و مدت زمان زیادی را هنگام خرید تلف می‌کنند و نتیجه دلخواه را کسب نمی‌کنند.
به گفته این کارشناس این در حالی است که خرید صحیح نیازمند کسب مهارت‌های اجتماعی است و یادگیری آن در گروه‌های نخستین مانند خانواده و گروه همسالان و پس از آن مستلزم فرهنگ‌سازی و الگوهای مناسب در رسانه جمعی مانند تلویزیون و آموزش و پرورش است.
این روانشناس اضافه می‌کند: روزهای پایانی سال، بهترین فرصت برای ترویج فرهنگ صحیح خرید کردن و آموزش صحیح به فرزندان به منظور افزایش قدرت انتخاب و درست مصرف کردن است.
باید توجه داشت با ارائه مرزهای مشخص مانند میزان بودجه اختصاصی برای خرید کالا و مشخصات کالای مورد نظر باید به فرزندان فرصت داد تا بهترین انتخاب را انجام داده و به استقلال لازم در این زمینه دست پیدا کنند.
به عقیده دکتر کرد میرزا، سنین قبل از بلوغ، بهترین زمان برای ارائه الگوهای صحیح مصرف از طریق خانواده، رسانه جمعی و آموزش و پرورش است.
وی می‌افزاید: این مسئله یکی از روش‌های مؤثر در کاهش وابستگی و افزایش قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب صحیح در سال‌های آینده است.
این متخصص اضافه می‌کند: از همین دوران کودکی آموزش مهارت‌های اصلی زندگی که انتخاب صحیح در خرید یکی از آنها است باید پایه‌گذاری شود تا این پدیده در مسیر صحیح قرار بگیرد، نه این‌که به عنوان وسیله‌ای برای ابراز وجود یا کاهش مشکلاتی مانند کمبود اعتماد به نفس و اضطراب تبدیل شود.
دکتر امان قرایی مقدم نیز، ارائه الگوهای مناسب و تبلیغات در مطبوعات، رسانه، تلویزیون و ... را بویژه در روزهای پایانی سال، عامل مؤثری در کاهش خریدهای غیرضروری و تجمل‌گرایی معرفی می‌کند.
به عقیده کارشناسان نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی فرهنگ عمومی مصرف و ارائه الگوهای صحیح پول خرج‌کردن و خرید، عامل مهمی در رونق اقتصاد جامعه و استحکام خانواده بوده و باتوجه به تغییرات شیوه خریدکردن در دنیای مدرن امروزی توجه به این مسئله ضروری است.